انتظار جامعه از مربیان تربیتی مهندسی فرهنگی است

فعالیت معاونت پرورشی آموزش و پرورش که در دولت هشتم متوقف و در معاونت دیگری در این وزارتخانه ادغام شد، پس از پی بردن به ضرورت آن در دولت نهم و در سال 86 دوباره احیاء شده و از آن زمان تاکنون برنامه گسترده ای برای تعلیم و تربیت دانش اموزان تدارک دیده شد، اما همواره بر سر نحوه آموزش و تربیت دانش آموزان بین کارشناسان اختلاف نظرهایی وجود داشته است.

 

پرورش مدار نیستیم

معاون پرورشی و تربیت بدنی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان اینکه در مدارس، پرورش مداری حاکم نیست و مدیران مدارس و ادارات هنوز با نگاهی متمایز کننده به آموزش و پرورش می نگرند، می افزاید: هفت هزار نیروی پرورشی اعم از مربی، مشاور، معاون پرورشی و مربی بهداشت در مدارس استان فعالند که طبق تعریف ساماندهی نیروهای انسانی بایستی به ازای هر پنج دانش آموز یک ساعت فعالیت پرورشی صورت می گیرد و در مدارس بالای 150 نفر، یک معاون پرورشی و تربیت بدنی باید این مسئولیت را برعهده بگیرد.

 

محمد ابراهیم محمدی گفت: با این تعریف، شهرستانهای ضعیف و روستاها عملا از داشتن مربی محرومند و مدیران بایستی به فعالیت های پرورشی همت گمارند که اغلب دیده می شود به علت کثرت کار، مسوولان آموزشگاهها قادر به انجام این امور نیستند.
 
وی ادامه داد: نیروهای پرورشی با سه شاخص علاقه مندی، صلاحیتهای اخلاقی، هنری، اعتقادی و شرایط ساماندهی انتخاب و به کار گمارده می شوند.

 

وی افزود: ما چاره ای نداریم که از مربیان فاقد فاکتورهای یاد شده نیز به دلیل رفع نیاز مدارس استفاده کنیم، اما با برنامه ریزی های انجام شده در هر منطقه و قطب آموزشی به صورت فصلی، کارگاههای دانش افزایی و توانمند سازی ویژه مربیان اجرا شده و در حال برگزاری است.

 

آسیبهای کار مربی پرورشی

 

یکی از مهمترین وظایف مربیان و معاونان پرورشی پرداختن و پاسخگویی به هزاران بخشنامه ای است که هرسال از سوی این معاونت صادر می شود.

 

محمدی در این رابطه گفت: با دعوت از سرگروه های مدیریت و آموزشی در دروس علوم انسانی بر آن شدیم که باز خورد اجرای بخشنامه ها و تفویض اختیار به سایر معلمان به خصوص در بخش اجرای مسابقات فرهنگی هنری را بررسی کنیم، اکنون در تلاشیم این طرح را به وزارتخانه ابلاغ تا با اجرایی شدن آن از دغدغه نیروهای پرورشی کاسته و تعدد بخشنامه ها را کاهش دهیم.

 

وی توضیح داد: تمام مربیان موظفند از 24 ساعت کار، 8 ساعت به کلاس بروند اما معاونین به صورت اختیاری کلاس بر می دارند، در غیر این صورت درس پرورشی با معلمانی که ساعات تدریس شان کامل نشده، جبران می شود.

 

وی اضافه کرد: در ساماندهی جدید این نیروها قید شده که فعالیتهای پرورشی در فوق برنامه اجرا شود اما عملا به دلیل نبود سرویس، عدم موافقت والدین و دو نوبته بودن برخی مدارس طرح اجرایی نشد.

وی در خصوص موفقیتهای دانش آموزان استان، با بیان این که خراسان رضوی در سال تحصیلی گذشته 16 رتبه قرآنی درکشور،50 رتبه برتر در رشته های فرهنگی-هنری و رتبه اول مسابقات پژوهشی پرسش مهر را کسب کرده تصریح کرد:320 برگزیده کشوری در تربیت بدنی از دیگر دست آوردهای برگزاری مسابقات، در آموزشگاههای استان توسط مربیان پرورشی و تربیت بدنی است.

 

نخستین گامهای تربیت مشخص کردن اهداف است

 

متخصصان امور آموزشی بر این عقیده اند که از نخستین گامهای تربیت، مشخص کردن اهداف تربیتی است، ضمن آن که بایستی شرایط و موقعیت، همچنین امکانات و موانع نیز مشخص شود، چرا که کار تعلیم بر انسان سازی استوار و هر فرد دارای شخصیت و روان منحصر به فرد است.
 
در این میان نقش الگو و مربی نیز بسیار حایز اهمیت است، کودکان در مقطع ابتدایی معلم و مربی خود را مانند راهنمایی می دانند که حکم نافذی دارد و نوجوانان نیز در سالهای راهنمایی و دبیرستان به دنبال کسب هویت، با چالشهای عمیق الگو برداری مواجه اند.
 
عدالت، درستکاری، صداقت، وفای به عهد، پاکی و عمل به گفته ها در وجود یک مربی از مهمترین ویژگیهای برتر یک معلم است که می تواند نسل آینده را از کلاف سردر گم ادیان ساختگی، الگو سازی های غلط و متغایر با فرهنگ ایرانی اسلامی رها سازد.

 

احیای امور تربیتی لازم بود

 

با احیای امور تربیتی  در بدنه آموزش و پرورش بار دیگر رسالت عظیم نقش آفرینی تربیت در مدارس چهره نمایاند.

 

زهرا سلطانی مشاور یکی از دبیرستانهای مشهد در این خصوص معتقد است که ارتباط نزدیک مربیان با تمام دانش آموزان یک مدرسه و تاثیر و نفوذ آنان می تواند نقش الگوی مربی را بیش از پیش مهم ساخته و آنان به صورت مستقیم و غیر مستقیم تاثیر به سزایی در تربیت فرزندان ما داشته باشند.

 

مربیان باید نخست مربی خود باشند

 

وی گفت: همه ما مشاوران، معاونان و مربیان پرورشی، نخست باید معلم و مربی خود باشیم تا بتوانیم کودکان و نوجوانان را به زیباترین صفات الهی زینت کنیم.

 

احمد کیانمهر یکی از مربیان پرورشی نیز گفت: اگر دانش آموزان خاطره خوبی از رفتار و شخصیت مربیان خود داشته باشند و بر صداقت آنها واقف شوند، تسلیم واقعیتها می شوند.
 
رضا جهانی مدرس قرآن نیز با اشاره به آیه 151 سوره بقره که می فرماید: "در میان شما فرستاده ای از خودتان روانه کردیم که آیات ما را برای شما می خواند و شما را پاک می گرداند"، گفت: قرآن به ما حکمت می آموزد و آن چه را که نمی دانیم، آموزش می دهد، بنابر این اسلام نیز بسیار بر این مهم تاکید ورزیده که شکل گیری شخصیت به دوران کودکی و آموزشهای او باز می گردد.

 

معاون یا مربی پرورشی

 

تربیت دینی، رشد اجتماعی و مسئولیت پذیری از جمله اساسی ترین اهداف امور تربیتی است.

 

78هزار و پانصد معلم در خراسان رضوی فعالند که هر کدام می توانند به پرورش نیز همراه آموزش توجه نمایند، اما آن چه شاهدیم جداسازی این دو بال پرواز از یکدیگر و اختصاص آن به یک پست جدا در مدارس است: "معاون یا مربی پرورشی".

 

امروزه پرورش اخلاق و معنویت که از مشخصه های تربیت اسلامی است جز با روشهای نوین و به کار گیری خلاقیت هیچ گونه اثر پذیری نخواهد داشت.

یک کارشناس علوم اجتماعی در این زمینه معتقد است که جوانان در زمان حاضر زندگی می کنند و برای آینده بایستی تربیت و آماده شوند، آنها احتیاجات و خواسته های متفاوتی از ما دارند که با محرکهای کنونی نمی شود به مقصود رسید.

 

مهندسی فرهنگ و خلاقیت وجود ندارد

 

علی معتمدی گفت: نگاه عمیق به نیازهای جامعه، خواسته های جوانان و ترسیم روشن آینده، مهندسی فرهنگی همراه با خلاقیتی می طلبد که بتواند پاسخگوی تمام شبهات، تردیدها و بحرانهای فکری و عاطفی نسل فردا باشد.

وی افزود: آیا همه این کاستیها با 17 مرکز مشاوره، طرحهای چند هفته ای آموزش قبل از ازدواج و مروج سلامت در استان جبران می شود؟

وی اضافه کرد: آیا پرورش افکار در شخصیت آدمها تنها در غالب انجام مسابقات و چند نشست پرسش و پاسخ انجام می پذیرد؟

وی سپس با اشاره به این که هرچند برگزاری مسابقات و طرحهای جدید آموزش مهارتهای زندگی و آشنایی با مسایل اجتماعی مفید است،  تصریح می کند: خلاصه کردن مفهوم تربیت، تنها به این مضامین کاری علمی نیست. 

 

کار مربیان پرورشی و معلمان بسیار مقدس است اما متاسفانه در برخی مدارس شاهد رقابتی شدن مسابقات و به کار گیری نیروهای آزاد همراه پرداخت هزینه های سنگینی که عملا نتیجه ای در برندارد.

 

تحقیقات کارشناسان مدیریت و برنامه ریزی آموزشی نشان می دهد که سردر گمی مدارس به سوی انجام مراسم و برگزاری جشنها و گردهمایی ها،راهبردی اصولی در نظام پرورشی نیست.

 

در این خصوص انجام بررسیهای علمی نیازهای نسل جوان، ویژگی های مخاطبان، روحیات و دغدغه های فکر آنان لازم است.

 

اهداف و آرمانهای مذهبی و ملی بایستی شناسایی شده ومربیان لحظه به لحظه آموزش دیده و باز آموزی شوند، خود را به اطلاعات و علوم روز تجهیز نمایند تا از دانش آموزانشان عقب نمانندو انعطاف پذیر باشند.

 

ضمن آن که چون تربیت اساس پیشرفت است، کار پرورش تنها به مربی پرورشی خلاصه نمی شود بلکه همه دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت می باید به این مهم اهتمام ورزند.